واحد پردازش گرافیکی یا به اختصار GPU که گاهی وقتها واحد پردازش بصری یا VPU نیز نامیده میشود در واقع وظیفه رندرینگ یا نمایش تصاویر بر روی صفحه نمایشگر در کامپیوتر ها و همچنین لپتاپ، اسمارت فون و سایر گجتها را عهده دار می باشد.
قسمتهای مختلف در یک کارت گرافیک: یک کارت گرافیک پیشرفته از نظر متخصصان حرفه ای شایگان شامل یک برد با مدار چاپی بهمراه حافظه و یک پردازنده اختصاصی است که همان GPU هست می باشد.
در واقع کارتهای گرافیک بطور قابل توجهی ، میزان و حجم عملیات مربوط به پردازنده اصلی کامپیوتر را کاهش می دهند. و این کمک شایانی به عملکرد کلی سیستم و افزایش سرعت در کامپیوتر های امروزی می شوند.
در واقع تاثیر گذار ترین قسمت در عملکرد کلی یک گارت گرافیک تراشه مرگزی آن یا GPU می باشد.
دو شرکت عمده و بزرگ AMD و nVIDIA وظیفه تولید و ساخت تراشه های گرافیکی را به عهده دارند. وکارت گرافیک Gforce و کارت گرافیک ATI از محصولات این دو شرکت هستند.
حافظه کارت گرافیک:
از عناصر مهم و تاثیر گذار دیگر در کیفیت، عملکرد و قیمت کارت گرافیک ، حافظه های بکار رفته در آنها می باشند.
اکثر کارت گرافیک های جدید در ظرفیت 1 گیگابایت تا 12 گیگابایت تولید شده است.
نسل های حافظه ی به کار رفته شده در کارتهای گرافیک از SD به GDDR5X ارتقاع پیدا کرده اند.
در جدول زیر به ترتیب نسل حافظه کارت گرافیک و مشخصات آن درج شده است.
نوع حافظه کارت گرافیک | نرخ حافظه (MHz) | پهنای باند (GB/s) |
DDR | 166–1500 | 8–96 |
DDR2 | 2000–2500 | 128–230 |
DDR3 | 2500–3500 | 160–224 |
GDDR4 | 3000–4000 | 160–256 |
GDDR5 | 1000–2000 | 288–336.5 |
GDDR5X | 1000–1750 | 160–673 |
GDDR6 | 1365–1770 | 336–672 |
HBM | 250–1000 | 512–1024 |
علاوه بر حافظه های اختصاصی بکار رفته در ساختار این محصولات، کارتهای گرافیکی میتوانند از حافظه RAM اصلی کامپیوتر به عنوان حافظه ی به اشتراک گذاشته شده نیز استفاده کنند. یعنی از منابع موجود در حافظه اصلی سیستم.
یکی دیگر از مسایل مطرح شده در مورد کارتهای گرافیک خروجی های مختلف برای تصویر و نمایشگر می باشد که از انواع آن می توان به پورتهای HDMI ، D SUB ، DVI ، DISPLAY PORT اشاره کرد که از این میان تنها پورت D SUB آنالوگ بوده و بقیه دیجیتال می باشند.
کارت گرافیک بر روی مادربرد نصب می گردد و اطلاعات از طریق درگاه مخصوص تعبیه شده بر روی مادربرد منتقل می گردد.
اولین کارت گرافیک های تولید شده ، از طریق درگاهی با نام S-100 Bus در سال 1974 به مادربرد متصل می شدند.
در حال حاضر کارت گرافیک های موجود در بازار از اتصال Pci Express استفاده می کنند.
در جدول زیر لیست درگاه های اتصال مادربرد به نمایش درآمده است.
Bus | Width – bits | Clock rate – MHz | Bandwidth – MB/s | Style |
---|---|---|---|---|
ISA XT | 8 | 4.77 | 8 | Parallel |
ISA AT | 16 | 8.33 | 16 | Parallel |
MCA | 32 | 10 | 20 | Parallel |
NUBUS | 32 | 10 | 10–40 | Parallel |
EISA | 32 | 8.33 | 32 | Parallel |
VESA | 32 | 40 | 160 | Parallel |
PCI | 32–64 | 33–100 | 132–800 | Parallel |
AGP 1x | 32 | 66 | 264 | Parallel |
AGP 2x | 32 | 66 | 528 | Parallel |
AGP 4x | 32 | 66 | 1000 | Parallel |
AGP 8x | 32 | 66 | 2000 | Parallel |
PCIe x1 | 1 | 2500 / 5000 | 250 / 500 | Serial |
PCIe x4 | 1 × 4 | 2500 / 5000 | 1000 / 2000 | Serial |
PCIe x8 | 1 × 8 | 2500 / 5000 | 2000 / 4000 | Serial |
PCIe x16 | 1 × 16 | 2500 / 5000 | 4000 / 8000 | Serial |
PCIe x1 2.0[42] | 1 | 500 / 1000 | Serial | |
PCIe x4 2.0 | 1 × 4 | 2000 / 4000 | Serial | |
PCIe x8 2.0 | 1 × 8 | 4000 / 8000 | Serial | |
PCIe x16 2.0 | 1 × 16 | 5000 / 10000 | 8000 / 16000 | Serial |
PCIe X1 3.0 | 1 | 1000 / 2000 | Serial | |
PCIe X4 3.0 | 1 × 4 | 4000 / 8000 | Serial | |
PCIe X8 3.0 | 1 × 8 | 8000 / 16000 | Serial | |
PCIe X16 3.0 | 1 × 16 | 16000 / 32000 | Serial |
نکاتی که هنگام خرید کارتهای گرافیک باید بدان توجه داشت:
کارت های گرافیک یکی از بخش های مهم سیستم است و تاثیر زیادی بر عملکرد کلی کامپیوتر شما می گذارد.
اگر استفاده شما از کامپیوتر محدود و از کارت گرافیک برای بازی ساده و همچنین دیدن فیلم و وبگردی خلاصه می شود، گرافیک های مجتمع روی برد یا پردازنده جوابگوی نیازهای شما می باشد. اما اگر قصد انجام بازی های پیچیده کامپیوتری یا طراحی های سه بعدی یا تماشای فیلم های با کیفیت بالا را دارید باید کم کم به فکر تهیه یک کارت گرافیک مناسب باشید.
برخلاف تصوری که عموم کاربران رایانه از کارت های گرافیک دارند و میزان حافظه را ملاک اصلی برای خرید آن در نظر می گیرند و با این گمان که سرعت بیشتر در کارت گرافیکی وابسته به ظرفیت رم بالاتر است باید دانست که عملکرد کارت گرافیکی به نوع و نسل تراشه گرافیکی که GPU نامیده می شود، وابسته است.
نکته مهم دیگری که غالبا در نظر گرفته نمی شود و قبل از خرید کارت گرافیک باید بدان توجه داشت، فضای لازم برای نصب گرافیک در داخل کیس و قدرت منبع تغذیه می باشد زیرا در برخی از مدل ها به صورت مستقیم به منبع تغذیه متصل می شوند.
به یاد داشته باشید بعد از خرید و نصب حتما آخرین درایور کارت گرافیک را از سایت سازنده دانلود و نصب کنید.
تهیه و تولید در گروه تبلیغاتی شایگان